Trong bối cảnh nhu cầu lưu trữ năng lượng tăng mạnh cùng làn sóng chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, các gải pháp ESS ( Energy Storage System) đã trở thành “mắt xích” quan trọng của hệ sinh thái điện. Tuy nhiên, không phải tất cả cá ESS đều giống nhau: BESS Container – hệ thống lưu trữ pin tích hợp trong container – đang nổi lên như một giải pháp linh hoạt, nhanh triển khai và dễ chuẩn hoá.
1. ESS và BESS Container : Định nghĩa và cấu trúc cơ bản
ESS ( Energy Storage System):
Được xây dựng cố định tại chỗ, thường trong phòng kỹ thuật hoặc toà nhà riêng biệt.
Tích hợp các thành phần pin, inverter, hệ thống quản lý nhiệt độ và PCCC nhưng ít chuẩn hoá về kích thước.
Thường phù hợp với các dự án lớn, cố định (ví dụ các trạm điện gió hoặc nhà máy điện mặt trời quy mô utility)
BESS ( Battery Energy Storage System):
Hệ thống pin và thiết bị phụ trợ được đóng gói trong container chuẩn 20 – 40 feet, dễ dàng vận chuyển, lắp đặt
Có sẵn các module pin, PCS, HVAC, hệ thống PCCC
Cho phép nâng cấp hoặc thay thế module nhanh chóng.
(Nguồn: IEA – Global Energy Storage 2023)
2. Xu hướng Container hoá BESS & ESS toàn cầu
Theo BloombergNEF (Energy Storage Market Outlook 2024), thị trường lưu trữ năng lượng toàn cầu dự kiến đạt 1.194 GW/3.043 GWh vào năm 2030 (tăng gấp ~15 lần so với 2022), trong đó container hóa là xu hướng chủ đạo giúp giảm chi phí và tăng tốc triển khai.
Lý do container hoá phát triển mạnh:
- Chuẩn hoá sản xuất, giảm chi phí đơn vị
- Rút ngắn thời gian thiết kế – thi công (không phải xây dựng phòng kỹ thuật riêng).
- Dễ mở hoặc di dời.
- Hỗ trợ vận chuyển quốc tế dễ dàng qua đường biển với chứng nhận CSC (Container Safety Convention).
3. So sánh chi phí vòng đời và tốc độ triển khai
| Tiêu chí | ESS Truyền Thống | BESS Container |
| Chi phí CAPEX | Cao hơn do phải xây dựng nhà chứa và hệ thống riêng | Thấp hơn nhờ thiết kế chuẩn, sản xuất hàng loạt |
| Chi phí OPEX | Tốn chi phí vận hành bảo trì do hệ thống phân tán | Giảm chi phí bảo trì nhờ module hóa |
| Tốc độ triển khai | 6–12 tháng (tùy quy mô) | 3–6 tháng (lắp đặt nhanh) |
Ví dụ minh họa: Theo báo cáo của Wood Mackenzie (2023), các dự án BESS container hóa có thể giảm 20–30% thời gian triển khai so với ESS truyền thống cùng công suất.
4. Yêu Cầu Logistics & Vận Hành
ESS Truyền Thống: Cần chuẩn bị nền móng, phòng kỹ thuật; khó di dời; yêu cầu đội vận hành chuyên biệt.
BESS Container:
- Dễ vận chuyển bằng container tiêu chuẩn.
- Phù hợp với các địa điểm xa, khu vực có hạ tầng hạn chế.
- Bảo dưỡng module theo kiểu “plug & play”.
5. Tiêu Chuẩn & Chứng Nhận Quốc Tế
| Tiêu chuẩn | Ý nghĩa | Áp dụng cho |
| CSC (Container Safety Convention) | Đảm bảo container đạt chuẩn vận chuyển quốc tế, an toàn xếp chồng, chịu lực | Container BESS |
| UL 9540 / UL 9540A | Đánh giá an toàn hệ thống lưu trữ năng lượng, thử nghiệm Thermal Runaway | ESS & BESS |
| IEC 62933 | Tiêu chuẩn quốc tế cho hệ thống lưu trữ năng lượng điện | ESS & BESS |
| ISO 9001, ISO 3834-3, EN 1090 | Quản lý chất lượng, tiêu chuẩn hàn và kết cấu thép | Nhà sản xuất |
Nguồn: UL Solutions; IEC International Standards; Bureau Veritas
6. BESS Container Tại Việt Nam
Việt Nam đang đẩy mạnh điện gió, điện mặt trời và nhu cầu lưu trữ năng lượng tăng nhanh. Theo Bộ Công Thương Việt Nam (2023), đến năm 2030 cần khoảng 2–3 GW công suất lưu trữ để cân bằng hệ thống điện【Nguồn: Quy hoạch Điện VIII】.
Các doanh nghiệp sản xuất container BESS trong nước như Taiyo Energy có lợi thế về:
- Kinh nghiệm cơ khí – kết cấu thép 26+ năm
- Trạm kiểm định CSC tích hợp tại nhà máy, chứng nhận Bureau Veritas
- Vị trí gần cảng biển (Đình Vũ ~27 km, Lạch Huyện ~45 km) giúp tối ưu logistics
Tuy nhiên, thách thức cũng hiện hữu:
- Thiếu chuẩn quốc gia riêng cho BESS.
- Cạnh tranh với các nhà sản xuất quốc tế.
- Yêu cầu tuân thủ UL, IEC đầy đủ cho xuất khẩu.
Trong bối cảnh nhu cầu lưu trữ năng lượng ngày càng tăng, BESS Container đang trở thành xu hướng tất yếu nhờ khả năng giảm chi phí đầu tư, rút ngắn thời gian triển khai và nâng cao mức độ chuẩn hóa so với các hệ thống ESS truyền thống.
Các tiêu chuẩn quốc tế như CSC, UL9540, IEC62933 đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn, chất lượng và khả năng xuất khẩu, tạo nên “hàng rào” tin cậy cho cả nhà sản xuất lần nhà đầu tư.
Việt Nam hiện sở hữu tiềm năng lớn để phát triển BESS Container, đặc biệt khi kết hợp kinh nghiệm cơ khí – kết cấu thép lâu năm với lợi thế logistics gần cảng biển, cho phép tiếp cận thị trường khu vực và quốc tế thuận lợi hơn.
Vì vậy, khi lựa chọn giải pháp lưu trữ năng lương, các kỹ sư và nhà quản lý nên cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố về tính linh hoạt, tiêu chuẩn quốc tế, chi phí vòng đời và khả năng mở rộng – những tiêu chí mà BESS Container đang chứng minh lợi thế rõ rệt trước ESS truyền thống.
